Cải xoong là loại rau có nhiều giá trị dinh dưỡng trong phòng bệnh ung thư, tim mạch nhưng một số người Việt không thích vì cho rằng chúng bẩn và chứa nhiều ký sinh trùng.
Tôi rất thích ăn cải xoong nhưng cả gia đình đều sợ rau này vì cho rằng nó trồng ở dưới bùn bẩn, dễ bị nhiễm chất độc, ký sinh trùng. Xin chuyên gia tư vấn giúp tôi giá trị dinh dưỡng và nên ăn rau này như thế nào để không ảnh hưởng đến sức khỏe. (Nguyễn Phương Hà, Đống Đa, Hà Nội)
Lương y, nhà khoa học Bùi Đắc Sáng, Viện hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, tư vấn:
Cải xoong là loại rau quen thuộc. Một số người không thích vì thường nghĩ rằng đây là rau trồng ở vị trí bẩn, dễ nhiễm ký sinh trùng. Nếu mua ngoài chợ, không ít bà nội trợ than phiền rau chứa nhiều bèo, thậm chí có giun bám trên rau. Tuy nhiên, đây là “siêu rau” có giá trị dinh dưỡng cao.
Theo nghiên cứu của Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), cải xoong mang lại giá trị dinh dưỡng rất lớn cho sức khỏe, được các nhà khoa học đ.ánh giá số điểm 100 về giá trị dinh dưỡng. Trong khi đó, cải bó xôi chỉ đạt 86,43%, bắp cải 91,9%.
Rau cải xoong có nhiều giá trị dinh dưỡng. Ảnh: Tâm An.
Cụ thể, hợp chất phenethyl Isothiocyanate (Peitc) trong cải xoong có tác dụng chống oxy hóa, chống viêm mạnh mẽ, ngăn ngừa sự phát triển của tế bào ung thư. Hợp chất này còn có tác dụng chống lão hóa.
Nhiều người thích bông cải xanh, cải xoăn mà bỏ qua loại rau cải xoong mà không biết rằng chúng vừa rẻ vừa có hàm lượng vitamin K rất nhiều. Ăn một bát nhỏ cải xoong đủ cung cấp vitamin K hằng ngày cho cơ thể. Vitamin K giúp tim mạch khỏe, ổn định khả năng đông m.áu cũng như bảo vệ xương.
Ngoài ra, cải xoong còn chứa nhiều vitamin C, các vitamin nhóm B, E và các các chất sắt, phốt pho, iốt có tác dụng bảo vệ sức khỏe, chống bệnh tật, n.hiễm t.rùng, chống sự lão hóa…
Cải xoong có hàm lượng axit folic cao tốt cho phụ nữ mang thai, ngăn ngừa dị tật thai nhi. Trung bình, phụ nữ mang thai có thể ăn 3-4 bữa/tuần loại rau này.
Theo Đông y, cải xoong tính hàn, vị hơi đắng và hắc có tác dụng lợi tiểu, giúp tiêu hóa tốt, giải độc. Đặc biệt, người bệnh đái tháo đường có thể sử dụng cải xoong ăn thường xuyên giúp ổn định đường huyết, bổ sung chất xơ.
Khi cơ thể mệt mỏi, ăn nhiều thực phẩm dầu mỡ, bánh chưng, cơm nếp, bạn có thể lấy cải xoong xay hoặc ép nước uống cùng với cà rốt giúp thanh lọc, giải nhiệt.
Tuy nhiên, rau cải xoong thường được trồng ở dưới nước, dưới ruộng dễ nhiễm ký sinh trùng. Khi ăn rau cải xoong, bạn cần rửa thật sạch. Nếu ăn sống, chỉ ăn rau cải xoong tự trồng trên cạn. Những người bị bệnh cường giáp không nên ăn cải xoong do có chứa lượng iốt cao, làm cho bệnh nặng hơn.
3 không khi ăn “loại rau tốt cho sức khỏe nhất thế giới”, Việt Nam trồng bạt ngàn
Cải xoong có nhiều lợi ích cho sức khoẻ nhưng nếu sử dụng sai cách, rau cải xoong cũng mang đến nhiều tác hại với cơ thể, đặc biệt là gan.
Cải xoong có tên gọi khác xài lách đơn, tây dương thái. Tên khoa học là Nasturtium officinale R. Br. Họ Brassicaceae (Cải). Cây thuộc thân thảo, sống lâu năm. Thân bò mọc rễ màu xanh lục, lá mọc so le, kép long chim, gồm 1-4 đôi lá chét, lá chét hình trứng không đều. Hoa nhỏ trắng, mọc thành chùm đầu cành, toàn cây có mùi đặc biệt, mùi chỉ xuất hiện khi vò, vị hơi đắng, hắc.
Mùa ăn rau là mùa đông xuân, hoa nở tháng 4-5. Dùng làm thuốc hái trước khi ra hoa hoặc đang ra hoa.
Trong tây y, cải xoong chứa sắt, phospho, iod (1mg trong 100g rau tươi), glucid, tinh dầu 0,05%.
Theo đông y, cải xoong vị đắng mùi thơm, tính mát, tác dụng thanh huyết, giải nhiệt, giảm đau, thanh phế, lợi tiểu, giải độc. Bộ phận dùng làm thuốc chủ yếu là thân hoặc lá, dùng tươi hoặc phơi, sấy khô.
Đáng chú ý, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) từng chia sẻ, rau cải xoong được coi là “loại rau tốt cho sức khỏe nhất thế giới” nhờ thành phần dinh dưỡng của nó.
Không chỉ vậy cải xoong được xếp ở vị trí cao nhất trong bảng xếp hạng các loại rau và được gọi là “siêu thực phẩm”. Theo số điểm đ.ánh giá về lợi ích cho sức khỏe, cải xoong đạt 110/100 điểm.
Rau cải xoong được coi là “loại rau tốt cho sức khỏe nhất thế giới” nhờ thành phần dinh dưỡng của nó. Tuy nhiên không phải ai ăn cũng tốt cho sức khỏe.
Thông thường cải xoong thường mọc ở những vùng nước đọng, ao tù, là nơi sinh sống của nhiều loại động vật ký sinh như sán lá gan, vắt, đỉa… Do đó, không nên ăn cải xoong sống hoặc tái (như trong món lẩu) do nguy cơ nhiễm sán cao. Theo đó, muốn ăn loại rau này cần chọn rau trồng nguồn gốc rõ ràng, sạch sẽ. Đặc biệt khi chế biến cần chú ý rửa sạch, nấu chín để tránh ký sinh trùng, giun sán, thuốc trừ sâu độc hại. Không nên ăn rau cải xoong luộc, canh rau cải xoong vào ban đêm, do có thể gây đi tiểu đêm, dẫn tới mất ngủ.
Mặc dù rau cải xoong giàu dưỡng chất nhưng không nên ăn quá 200g rau cải xoong/lần trong thời gian dài để tránh tổn thương thận, đau bụng, bàng quang khó chịu.
Trao đổi với VTC News bác sĩ Phan Thị Thu Phương – Khoa Khám bệnh – Bệnh viện Đặng Văn Ngữ cho biết, rau cải xoong được trồng nhiều ở Việt Nam, nhưng lại được bà con trồng dưới nước. Chính vì vậy mà rau cải xoong được xếp vào loại rau thuỷ sinh.
Loại rau này được trồng ở dưới nước và bùn nên nguy cơ nhiễm sán lá gan lớn rất cao nếu chế biến rau cải xoong sai cách.
Cũng theo bác sĩ Phương, thực tế thăm khám cho thấy, có rất nhiều ca bệnh ăn rau thủy sinh, trong đó có cải xoong chưa được nấu chín, bị nhiễm sán lá gan nhưng không biết.
“Nhiều bệnh nhân có thói quen ăn lẩu bằng rau cải xoong, khi rau chưa chín kỹ vớt ra ăn, ấu trùng sán lá gan chưa bị t.iêu d.iệt theo đó vào ký sinh trong cơ thể”, bác sĩ Phương chia sẻ.
Đặc biệt, khi sán làm tổ trong gan, chúng tạo nên các ổ áp xe, nếu không điều trị kịp thời sẽ gây vỡ ổ áp xe và làm gan bị tổn thương. Chính vì vậy để đảm bảo an toàn, bác sĩ Phương chia sẻ, mọi người hoàn toàn có thể ăn cải xoong thường xuyên, nhưng khi sơ chế cần phải rửa đi, rửa lại nhiều lần. Cần tuân thủ tuyệt đối việc nấu chín ở 100 độ C từ 3 đến 5p, nếu rau nhiễm ấu trùng có thể bị nhiệt độ cao t.iêu d.iệt trước khi ăn.
Cải xoong tốt nhưng không phải ai cũng ăn được.
Ai không nên dùng cải xoong?
– Những người cơ địa dị ứng cải xoong không được ăn. Những người bị suy thận nặng ăn cải xoong sẽ làm trầm trọng bệnh hơn.
– Những người bị viêm loét dạ dày tá tràng, viêm ruột, viêm đại tràng không nên ăn cải xoong để tránh đầy hơi, khó tiêu, đau bụng làm bệnh thêm trầm trọng.
Những người bị bệnh cường giáp không nên ăn cải xoong do có chứa lượng iod cao, làm cho bệnh nặng hơn.
Gợi ý một số bài thuốc món ăn trị bệnh từ cải xoong
Trị viêm phế quản: 150g cải xoong, 150g lá tía tô, 5g gừng tươi, sắc nước 3 chén còn 1 chén, uống 3 lần/ngày, trong 7-10 ngày. Tác dụng đỡ ho, tiêu đờm.
Trị ngoài da l.ở l.oét, rụng tóc: Rau cải xoong giã nát đắp lên chỗ đau hoặc da đầu bị rụng tóc.
Thanh nhiệt, giải khát, chống mệt mỏi: Rau cải xoong tươi 150g, giã nát lọc lấy nước pha với nước đường uống, chia 2 lần trong ngày.
Trị tàn nhang: Rau cải xoong 100g đem rửa sạch, sau đó giã nát trộn với 1 muỗng mật ong, rồi cho hỗn hợp vào một miếng vải mềm, xoa sáng chiều lên vùng da bị tàn nhang để khô rửa sạch, dùng đến khi vết tàn nhang mờ đi.
